ORGANIZACJE POŻYTKU PUBLICZNEGO
ZASADY I SPOSÓB REJESTRACJI ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO
Wpis do rejestru jako organizacji pożytku publicznego dokonywany jest na wniosek organizacji. Rejestracja odbywa się w Krajowym Rejestrze Sądowym przy Sądzie Rejonowym we Wrocławiu, ul. Grabiszyńska 269, tel. (071) 334-82-78.
Wniosek należy złożyć na urzędowym formularzu. Sąd bada wniosek pod względem formalnym i merytorycznym oraz czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem. Organizacja pozarządowa uzyskuje status organizacji pożytku publicznego w chwili wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Druki wniosków
Druki wniosków, które muszą być złożone w Krajowym Rejestrze Sądowym w celu uzyskania wpisu organizacji pożytku publicznego zostały zamieszczone na stronach internetowych ministerstwa sprawiedliwości pod adresem: //www.ms.gov.pl/ w tytule Formularze wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.
Druki wniosków o wpis obejmują:
1. Dla organizacji już wpisanych w KRS:
druk KRS-Z20, załącznik KRS-W-OPP
2. Dla organizacji, które po raz pierwszy ubiegają się o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym:
druk KRS-W20, załącznik KRS-W-OPP, załącznik KRS-WK
3. Dla organizacji, które nie podlegają wpisowi w Krajowym Rejestrze Sądowym a ubiegają się o wpis organizacji pożytku publicznego (np. stowarzyszenia wpisane do Rejestru Starostwa Powiatowego oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego):
druk KRS- W21, załącznik KRS-WK
Opłaty
Organizacje ubiegające się o wpis do rejestru organizacji pożytku publicznego nie ponoszą kosztów sądowych.
Jednak po uzyskaniu wpisu muszą ponieść koszt zamieszczenia o nim informacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, który wynosi odpowiednio:
1. dla stowarzyszeń już zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym - 250 zł.
2. dla pozostałych organizacji, które rejestrują się w Krajowym Rejestrze Sądowym po raz pierwszy – 500 zł.
Termin
Termin oczekiwania na rejestrację od momentu złożenia wniosku w Sądzie trwa około 2 miesiące.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy organizacja pozarządowa oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 2, wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego uzyskują status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do tego Rejestru informacji o spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 20, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 i Nr 110, poz. 1189, z 2002 r. Nr 1, poz. 2 i Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 49, poz. 408 i Nr 60, poz. 535).
2. Organizacja pozarządowa inna niż wymieniona w ust. 1 oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1, uzyskują status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego, na zasadach i w trybie określonych w ustawie, o której mowa w ust. 1.
3. Organizacja pozarządowa oraz podmioty, o których mowa w ust. 1, tracą status organizacji pożytku publicznego z chwilą wykreślenia, z urzędu lub na wniosek, z Krajowego Rejestru Sądowego informacji o spełnianiu wymogów określonych w art. 20.
Ustawa o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 roku (Dz.U. z
2003r. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.) jest podstawowym aktem prawnym
regulującym zasady współpracy pomiędzy organami samorządu
terytorialnego, a organizacjami pozarządowymi.
Ustawa definiuje działalność pożytku publicznego, jako działalność
społecznie użyteczną, prowadzoną w określonej sferze zadań publicznych
przez organizacje pozarządowe i inne podmioty wymienione w ustawie.
Określa zasady uzyskiwania przez organizacje pozarządowe statusu
organizacji pożytku publicznego oraz funkcjonowania organizacji pożytku
publicznego.
Sfera zadań publicznych zgodnie z art.4 ust.1 ustawy obejmuje zadania w zakresie:
pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;
zapewnienia zorganizowanej opieki byłym żołnierzom zawodowym, którzy uzyskali uprawnienia do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, inwalidom wojennym i wojskowym oraz kombatantom;
działalności charytatywnej;
podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
działalności na rzecz mniejszości narodowych;
ochrony i promocji zdrowia;
działania na rzecz osób niepełnosprawnych;
promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;
upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;
działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;
działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;
nauki, edukacji, oświaty i wychowania;
krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży;
kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji
upowszechniania kultury fizycznej i sportu;
ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;
porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym;
upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa;
upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;
ratownictwa i ochrony ludności;
pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą;
upowszechniania i ochrony praw konsumentów;
działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;
promocji i organizacji wolontariatu;
działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe oraz inne podmioty określone w ustawie, w zakresie określonym w pkt 1-23.
DZIAŁALNOŚĆ NIEODPŁATNA I ODPŁATNA
Ustawa wprowadza podział działalności
pożytku publicznego na działalność nieodpłatną i odpłatną. Działalność
nieodpłatna pożytku publicznego to działalność statutowa organizacji, za
którą organizacja nie pobiera wynagrodzenia.
Działalność odpłatna pożytku publicznego to działalność w zakresie
wykonywania zadań należących do sfery zadań publicznych, prowadzona w
celu wykonywania zadań statutowych, za którą organizacja pobiera
wynagrodzenie.
UZYSKANIE STATUSU OPP
Zgodnie z art.20 ustawy organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 ( osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli z zastrzeżeniem art.21 spełniają łącznie następujące wymagania:
prowadzą działalność statutową na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy podmiotów, pod warunkiem, że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudna sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa;
działalność statutowa organizacji musi w całości odnosić się do zakresu zadań publicznych ujętych w art. 4 ustawy;
w odniesieniu do stowarzyszeń i klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia za spełnienie wymagania, o którym mowa w pkt 2, można uważać prowadzenie działalności, o której mowa w pkt 1 i 2 , również na rzecz członków stowarzyszenia albo klubu sportowego działającego w formie stowarzyszenia
nie prowadzą działalności gospodarczej lub prowadzą działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji celów statutowych;
całość dochodu z działalności gospodarczej prowadzonej przez organizację musi być przeznaczona na realizację celów statutowych;
organizacja pożytku publicznego posiada statutowy, kolegialny organ kontroli lub nadzoru odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy czym członkowie organu kontroli i nadzoru:
a. nie mogą być członkami organu zarządzającego, ani pozostawać z nimi w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu zatrudnienia,
b. nie mogą być skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo z winy umyślnej,
c. mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie nie wyższe niż określone w art.8 pkt 8 ustawy z dnia 3 marca 2000 roku o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi;
statut lub inne regulacje prawne zabraniają:
a. udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji na rzecz członków lub osób pozostających w bliskich relacjach ze względu na związek małżeński, powinowactwo, pokrewieństwo (zwanych osobami bliskimi) oraz stosunek pracy,
b. przekazywania majątku na rzecz członków, pracowników lub osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich,
c. wykorzystywania majątku na rzecz członków, pracowników i osób bliskich na innych zasadach niż w stosunku do osób trzecich,
d. zakupu na szczególnych zasadach towarów i usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, pracownicy lub osoby bliskie.
PRZYWILEJE WYNIKAJĄCE Z TYTUŁU POSIADANIA STATUSU OPP
1. Organizacji pożytku publicznego przysługuje zwolnienie od podatków i opłat w odniesieniu do prowadzonej przez organizację działalności pożytku publicznego:
podatku dochodowego od osób prawnych,
podatku od nieruchomości,
podatku od czynności cywilnoprawnych,
opłat skarbowych,
opłat sądowych;
2. Zwolnienie i obniżki podatku od nieruchomości na rzecz organizacji pożytku publicznego prowadzącej działalność nieodpłatną na tej nieruchomości.
3. Możliwość nabycia prawa użytkowania nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego na preferencyjnych zasadach.
4.Możliwość nabycia nieruchomości z bonifikatą jeżeli nieruchomość będzie wykorzystywana w celu prowadzenia działalności pożytku publicznego.
5. Korzystanie z pomocy poborowych odbywających zastępczą służbę wojskową w organizacjach pożytku publicznego.
6. Prawo nieodpłatnego korzystania z publicznego radia i telewizji w celu informowania o prowadzonej działalności.
7. Możliwość korzystania z pomocy małoletnich wolontariuszy podczas zbiórek publicznych.
Wymienione korzyści odnoszą się do działalności organizacji dotyczącej
pożytku publicznego, nie dotyczą zatem działalności gospodarczej, która
jest prowadzona na ogólnych zasadach.
OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO
Organizacja pożytku publicznego ma obowiązek przekazywania sprawozdań
merytorycznych i finansowych Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej w
terminie trzech miesięcy od końca roku obrotowego przyjętego przez
organizację w polityce rachunkowości tj. zasadniczo do 31 marca.